تا به حال احساس کرده اید که سرماخوردگی شما بهبود نمی یابد؟ امکان دارد انسداد بینی که حتی با داروهای غیرتجویزی یا ضد حساسیت درمان نمی شود به دلیل پولیپ بینی رخ داده باشد. این عارضه خوش خیم می باشد ( غیر سرطانی ) و به صورت زائده هایی در بافت ها و مخاط بینی به وجود می آید. پولیپ های کوچک هیچ علائمی ندارند، اما اندازه های بزرگتر آن می توانند راه های هوایی را ببندند و منجر به وقوع مشکلات تنفسی، از بین رفتن حس بویایی و عفونت مزمن شوند. با ما در این مقاله از دکتر محمد حسین ارزاقی بهترین جراح بینی ساری همراه باشید تا در این مورد توضیح دهیم.
علائم پولیپ بینی
این بیماری با احساس ناراحتی و تورم (التهاب) آستر حفره های بینی و سینوس همراه است و بیشتر از دوازده هفته ماندگاری دارد. پولیپ نرم است و حس خاصی ندارد، بنابراین اگر کوچک باشند حتی امکان دارد متوجه آن نشوید. مجموعه ای از این زائده و یا اندازه های بزرگ آن می تواند راه هوایی را مسدود کند. در ادامه مقاله نشانه های معمول این معضل را ذکر کرده ایم:
- آبریزش بینی
- ترشحات عقب آن (بیمار حس می کند مرتبا باید آب دهان خود را قورت دهد)
- کم شدن و یا از بین رفتن حس بویایی
- از دست دادن حس چشایی
- پر شدن مکرر بینی
- درد در دندان های بالایی
- احساس فشار در صورت و پیشانی
- خر و پف
- آپنه خواب
- خون دماغ شدن به صورت مکرر
علت به وجود آمدن پولیپ بینی چیست ؟
پولیپ بینی توده‌های خوش‌خیم و متورم در حفره بینی و سینوس‌ها هستند. این توده‌ها به طور معمول کوچک و بدون درد هستند، اما در صورت بزرگ شدن می‌توانند باعث انسداد مجاری تنفسی و سینوس‌ها شوند. علل دقیق پولیپ بینی هنوز به طور کامل شناخته نشده است، اما عوامل متعددی می‌توانند در ایجاد آن نقش داشته باشند :
التهاب مزمن : التهاب مزمن بینی و سینوس‌ها، به عنوان مثال در اثر آلرژی، آسم یا عفونت‌های مزمن، می‌تواند منجر به ایجاد پولیپ بینی شود.
پاسخ التهابی غیرطبیعی : در برخی افراد، سیستم ایمنی بدن به طور غیرطبیعی به محرک‌های خاص واکنش نشان می‌دهد و باعث التهاب و تورم می‌شود که می‌تواند منجر به پولیپ بینی شود.
اختلالات ژنتیکی : برخی از افراد ممکن است به طور ژنتیکی مستعد ابتلا به پولیپ بینی باشند.
رشد بیش از حد مخاط : در برخی موارد، مخاط بینی به طور غیرطبیعی رشد می‌کند و منجر به ایجاد پولیپ بینی می‌شود.
برخی از عوامل دیگر که می‌توانند خطر ابتلا به پولیپ بینی را افزایش دهند عبارتند از :
• مصرف آسپرین یا داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)
• فیبروز کیستیک
• سندرم چرچ اشتراوس
• حساسیت به قارچ ها
در حالی که علت دقیق پولیپ بینی در هر فرد ممکن است متفاوت باشد، شناسایی و درمان عوامل زمینه‌ای می‌تواند به جلوگیری از رشد و عود پولیپ کمک کند.
پیشگیری از ایجاد پولیپ در بینی
با کمک گرفتن از استراتژی های زیر می توانید شانس ایجاد پولیپ بینی یا بازگشت آن بعد از جراحی بینی را کاهش دهید:
- آلرژی ها و آسم را مدیریت کنید. به توصیه های جراح برای درمان عمل کنید. اگر علائم و مشکلات خوب کنترل نشوند، با ایشان صحبت کنید تا برنامه درمانی را تغییر دهند.
- تا جای ممکن از محرک های بینی دوری کنید. برای مثال از تنفس عود، آلرژن ها، بخارهای شیمیایی، خاک، ذرات گرد و غبار، دود سیگار و هر ماده ای که موجب تورم و تحریک سینوس ها می شوند پرهیز کنید.
- بهداشت را رعایت کنید. دست ها را مرتبا و به درستی بشویید. این یکی از بهترین راه ها برای مقابله با عفونت های باکتریایی و ویروسی است که منجر به التهاب سوراخ های بینی و سینوس می شود.
- برای پیشگیری از پولیپ بینی هوای اتاق و خانه خود را مرطوب کنید. از یک دستگاه بخور برای مرطوب کردن راه های هوایی، بهبود جریان مخاطی سینوس و کمک به رفع انسداد آن بهره بگیرید. این دستگاه را به صورت روزانه تمیز کنید تا باکتری در آن رشد نکند.
- بینی را با اسپری آب نمک (سالین) یا شوینده مخصوص شستشو دهید. این کار موجب می شود جریان مخاطی بهبود یابد.
تشخیص پولیپ بینی چگونه است؟
دکتر معمولا بر اساس پاسخ های شما به سوالات، علائم، معاینه فیزیکی و ارزیابی بینی این مورد را تشخیص می دهد. ممکن است پلیپ ها توسط ابزاری مثل چراغ قوه طبی قابل مشاهده باشند. اما راه های دیگری نیز وجود دارند که در ادامه به توضیح آن پرداخته ایم:
- اندوسکوپی : یک لوله نازک با دوربین یا ذره بینی کوچک به پزشک کمک می کند تا داخل بینی و سینوس را با جزئیات کامل بررسی کند.
- تصویر برداری : تصاویر به دست آمده از تکنیک هایی مثل سی تی اسکن یا MRI به جراح کمک می کند تا اندازه و موقعیت پولیپ بینی را در اعماق این عضو تشخیص دهد و گستردگی تورم و التهاب را تعیین کند. ایشان با این روش احتمالات دیگری مثل ناهنجاری های ساختاری و یا وجو زائده های سرطانی و غیر سرطانی دیگر را رد می کند.
- آزمایش خون : در این امر اگر سطح ویتامین D پایین تر از حد معمول باشد، نشان از وجود پولیپ دارد.
- تست آلرژی : برای اطمینان از اینکه حساسیت موجب التهاب مزمن نشده باشد، از این تست بهره گرفته می شود. به وسیله سوزن هایی ریز، قطرات کوچکی از آلرژن ها (ماده ای که موجب حساسیت می شود) به جلو یا بالای بازو تزریق می شود. سپس پزشک یا دستیار ایشان شما را تحت نظر می گیرند تا در صورت بروز هر گونه حساسیت مطلع شوند. اگر امکان اجرای این روش نباشد، برای بیمار آزمایش خون تجویز می شود تا از وجود آنتی بادی های مختلف اطلاع پیدا کند.
- آزمایش فیبروز کیستیک : اگر کودک شما به پولیپ بینی مشکوک باشد دکتر پیشنهاد می کند تا تحت این تست قرار گیرد. این معضل یک بیماری ارثی است که روی غدد مخاطی، اشکی، عرقی، آب دهان و اسیدهای هاضم تاثیر می گذارد. روش تشخیص استاندارد آن هم روشی غیر تهاجمی است که در آن عرق مورد بررسی قرار می گیرد. اگر عرق کودک نسبت به حالت عادی از نمک بیشتری برخوردار باشد، به فیبروز کیستیک مبتلا است.
درمان پولیپ بینی
این امر با مصرف دارو آغاز می شود که همین موضوع حتی پولیپ های بزرگ را کوچک کند یا به طور کل از بین ببرد. داروهایی که به این جهت استفاده می شوند شامل موارد زیر می شوند:
- کورتیکواستروئیدهای بینی : اسپری های کورتیکواستروئید برای کاهش تورم و التهاب داخل بینی تجویز می شوند. این اسپری ها برآمدگی ها را کوچک کرده یا به طور کل رفع می کنند. کورتیکواستروئیدها شامل فلوتیکازون، مومتازون، بکلومتازون، تریامسینولون و سیکلزوناید هستند.
- کورتیکواستروئیدهای خوراکی و تزریقی : اگر اسپری تغییری ایجاد نکرد، جراح نوع خوراکی آن مثل پرد نیزون به تنهایی یا با ترکیب اسپری را تجویز می کند. چون نوع خوراکی معمولا عوارضی را به همراه دارد، باید در مدت محدودی مصرف شود. زمانی که پولیپ بینی شدید باشد کورتیکواستروئیدها تزریق می شوند.
- داروهایی که برای درمان پولیپ و سینوزیت مزمن استفاده می شوند : اگر همزمان به این دو عارضه مبتلا باشید احتمالا از تزریق دارویی به نام دوپیلوماب برای درمان آن ها استفاده می شود. این ماده می تواند اندازه پولیپ و انسداد را کاهش دهد.
- دیگر داروها : جراح برای رفع بیماری هایی که به ایجاد تورم در حفره ها کمک می کنند، داروهایی را تجویز می کند. این موارد اغلب حاوی آنتی هسیتامین و آنتی بیوتیک هایی هستند که در جهت درمان آلرژی و عفونت استفاده می شوند.
مصرف آسپیرین های ضدحساسیت تحت نظارت متخصص می تواند برای بیمارانی که پولیپ بینی دارند مفید باشد. در این درمان به تدریج مقدار آسپیرین دریافتی در بیمارستان و یا کلینیک، آن هم تحت نظارت دکتر افزایش می باید تا تحمل بدن در مقابل این دارو بالا برود.
چه زمانی جراحی برای تخیله پولیپ لازم می شود؟
اگر دارودرمانی پولیپ ها را کوچک نکرد و یا از بین نبرد، نیاز است تا جراحی اندوسکوپیک اجرا شود. در این عمل بهترین جراح بینی ساری یک لوله نازک را همراه با ذره بین و چراغ و یا یک دوربین کوچک را وارد سوراخ بینی می کند و سپس با بهره گرفتن از ابزارهایی ریز پولیپ بینی و دیگر زائده هایی که موجب انسداد دماغ شده اند را بر می دارد. همچنین امکان دارد ایشان ورودی های سینوس که به راه های تنفسی می رسند را بزرگ کند. این پروسیجر اغلب به صورت سرپایی صورت می پذیرد. پس از اتمام آن باید یک اسپری کورتیکواستروئیدی را استعمال کنید تا پولیپ های بینی دوباره رخ ندهند. همچنین پیشنهاد می شود از آب نمک (سالین) استفاده کنید تا روند درمان بهبود یابد.
چه سنی مناسب برای جراحی پولیپ بینی است؟
سن مناسب برای جراحی پولیپ بینی به طور کلی بین ۲۰ تا ۵۰ سالگی است. البته تشخیص سن مناسب بایستی توسط پزشک و پس از بررسی شرایط فرد اعلام شود. اما چرا سن در جراحی پولیپ بینی مهم است؟
رشد بینی : در سنین پایین، بینی هنوز در حال رشد است و جراحی پولیپ بینی می‌تواند بر رشد آن تأثیر بگذارد. به همین دلیل، معمولاً جراحی پولیپ بینی قبل از 16 سالگی در دختران و 18 سالگی در پسران انجام نمی‌شود.
سلامت عمومی : در سنین بالا، ممکن است فرد به بیماری‌های زمینه‌ای مبتلا باشد که انجام جراحی را پرخطرتر می‌کند.
چه زمانی باید به فکر جراحی پولیپ بینی بود؟
• اگر پولیپ بینی شما به درمان‌های دارویی پاسخ نمی‌دهد.
• اگر پولیپ بینی شما به طور مکرر عود می‌کند.
• اگر پولیپ بینی شما باعث مشکلات تنفسی شدید می‌شود.
• اگر پولیپ بینی شما باعث عفونت‌های مکرر سینوسی می‌شود.
پولیپ در کودکان :
در برخی موارد، ممکن است پولیپ بینی در کودکان نیز نیاز به جراحی داشته باشد. این موارد شامل موارد زیر است :
• اگر پولیپ بینی باعث انسداد کامل مجاری تنفسی شود.
• اگر پولیپ بینی باعث عفونت‌های مکرر سینوسی شود.
• اگر پولیپ بینی به طور قابل توجهی بر رشد صورت کودک تأثیر بگذارد.
ملاحظات قبل از جراحی پولیپ بینی :
• قبل از جراحی پولیپ بینی، باید توسط یک متخصص گوش و حلق و بینی معاینه شوید.
• در مورد سابقه پزشکی خود با پزشک خود صحبت کنید.
• در مورد داروهایی که مصرف می‌کنید با پزشک خود صحبت کنید.
• از مصرف داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند آسپرین و ایبوپروفن قبل از جراحی خودداری کنید.
مراقبت‌های بعد از جراحی پولیپ بینی:
– بعد از جراحی پولیپ بینی، باید از استراحت کافی برخوردار باشید.
– از بلند کردن اجسام سنگین خودداری کنید.
– از فین کردن خودداری کنید.
– از مصرف داروهای رقیق کننده خون خودداری کنید.
– به طور مرتب محل جراحی را تمیز نگه دارید.
– به طور مرتب از اسپری‌های بینی تجویز شده توسط پزشک استفاده کنید.
احتمال بازگشت پولیپ بینی پس از عمل
با وجود اینکه شخص تحت عمل جراحی قرار می گیرد، اما باز هم احتمال وقوع دوباره این عارضه وجود دارد. مهم است که هر گونه نشانه را جدی بگیرید و به صورت مرتب برای معاینه به مطب دکتر مراجعه کنید. با اینکه دلیل بازگشت آن ها مشخص نیست، اما ممکن است به علت عواملی چون آلرژی، آسم، سینوزیت التهابی، فیبروز کیستی، التهاب دراز مدت رخ دهند. حدود سی درصد از افراد بزرگسالی که آسم و پولیپ بینی را با هم تجربه می کنند به بیماری های تنفسی تشدید آسپیرین (AERD) نیز مبتلا می شوند. این اشخاص از مشکلات تنفسی (درد سینوس، سرفه، تنگی نفس و غیره) هم رنج می برند. بیشتر این موارد به درمان روزانه نیاز دارن تا علائم کنترل شوند.
نکات مهم پیش از عمل پولیپ بینی
در صورتی که نشانه هایی از این عارضه دارید، ابتدا باید به مطب دکتر گوش و حلق و بینی مراجعه کنید. از آنجایی که فرصت کم است و باید خیلی چیزها را با ایشان در میان بگذارید، پیشنهاد می شود پیش از موعد آمادگی داشته باشید. در ادامه پیشنهاداتی را به گفته بهترین جراح بینی ساری برای کمک به شما گرد آورده ایم.
- از محدودیت های ممکن اطلاع پیدا کنید. زمانی که برای ویزیت وقت می گیرید، از منشی سوال کنید که نیاز است تا برای آزمایش خون ناشتا باشید و یا آمادگی های دیگری را انجام دهید یا خیر.
- تمامی علائم و نشانه ها را یادداشت کنید، حتی اگر به ظاهر ربطی به بینی و سینوس نداشته باشند. پزشک باید بداند که این علائم چه زمانی آغاز شدند و عاملی باعث بهتر یا بدتر شدن آن شده یا خیر.
- در صورت امکان یکی از اعضای خانواده یا دوستان خود را همراه داشته باشید. این افراد می توانند به شما کمک کنند تمام اطلاعات مربوط به شرایطتان را به یاد بیاورید.
- لیستی از بیماری های دیگر به جز پولیپ بینی تهیه کنید. اگر در این زمان تحت درمان برای هر گونه آلرژی یا بیماری خاصی مثل آسم هستید متخصص را در جریان بگذارید.
- لیست داروهای مصرفی خود را بنویسید. حتی داروهای غیرتجویزی و ویتامین هایی که استفاده می کنید.
